66 ben ik nu en zit dicht tegen mijn definitieve afscheid aan. Helaas, volgens de criteria van mijn eigen model zijn dergelijke feiten absoluut onvoldoende om mijzelf tot senior te verheffen, of buitengewoon volleerd, of ‘aanvoerder’, ‘ontdekker’ of ‘vrijbuiter, namen die eigenlijk veel beter beschrijven wat senioriteit in werkelijkheid is.
Sterker, in die leer is jezelf tot ‘senior’ bombarderen volstrekt uit den boze. Je bent zo goed als dat anderen vinden dat je bent. Senioriteit is een compleet subjectief begrip, een verdienste dat als zodanig door anderen wordt gewaardeerd.
Medewerkers die de kwalificatie senior toekomen, willen, zoals gezegd, blijven leren, blijven ontdekken. Een senior is niet bang voor het avontuur. Kortom, een senior breekt zijn leercurve niet af, maar zet hem door. Dat verschijnsel wordt ook wel beating the curve genoemd. Wat houdt dat in?
Een bergbeklimmer die een top van vijf kilometer bedwingt, verricht een enorme prestatie. Ook zijn omgeving zal dat erkennen. Maar na de derde keer gaat het nieuwtje ervan af. Dezelfde prestatie die eerst als groots werd erkend, wordt nu nauwelijks meer opgemerkt. De perceived contribution, zoals dat zo mooi heet, begeeft zich zelfs in een neergaande lijn.
Maar stel dat de bergbeklimmer zijn ambities verlegt en zijn zinnen zet op een top van zeven kilometer. Dan is dat niet alleen een kwantitatieve sprong voorwaarts, maar ook een kwalitatieve: bij dit project komen totaal nieuwe dingen kijken! Er moeten teams worden samengesteld, basiskampen ingericht, er is ander materiaal nodig, kortom de schaal van de organisatie komt op een heel ander plan, net als de financiële implicaties.
De leerweg van medewerkers volgt een vergelijkbaar patroon. ‘Je vak leren beheersen’ en ‘echt goed worden in je vak’ zijn fasen die de meesten voor hun 32e wel hebben doorlopen. Daarmee is de top van menig loopbaan wel bereikt. Dat wil zeggen, als er geen nieuwe impulsen worden toegediend. De waardering voor de bijdrage van het individu zal afnemen. De groeicurve raakt over zijn hoogtepunt en verandert na verloop van ongeveer tien jaar, waarin het niveau stationair blijft, in een dalende curve.
Senior medewerkers weten die neergaande lijn te ontlopen. Wil je weten hoe? Ik ben er een boek over aan het schrijven. Want ook ik ben ernaar op zoek. De heilige graal. Ik wil weten hoe ik daar kom.
Werk ze, Rolf